Downwind zeilen op een Fast40+

Moderne carbon racers zijn licht en hebben relatief veel zeiloppervlak. De nieuwe Fast40+ klasse bestaat uit dit soort moderne carbon wedstrijdboten. Onderstaand filmpje geeft een mooie impressie van een trainingssessie in het voorjaar van 2018 op de Solent (UK). Op relatief vlak water en een windsnelheid tussen de 25 en 30 knopen, planeert deze ca 4 ton wegende boot non stop met snelheden tussen de 20 en 25 knopen!

Downwind zeilen op een Fast40+: iedereen achterop!

Net als op een planerende 49er, Laser of andere open zeilboot, staat de bemanning helemaal achterop de boot aan loef om te voorkomen dat de boot gaat duiken en maximale druk te kunnen houden. Door de snelheid van de boot wordt de schijnbare windsnelheid hoger en neemt de bootsnelheid toe tot om en nabij de snelheid van de ware wind.

Sturen met de vlagen

Onder deze omstandigheden wordt de spinnakerschoot relatief weinig getrimd en is het aan de stuurman om de windhoek constant te houden ook wanneer de windsnelheid en daarmee de windhoek in vlagen verandert. Om die reden is er altijd iemand van de bemanning die naar achteren kijkt en de naderende vlagen aanroept door af te tellen. Een getrainde ‘windspotter’ kan een goede inschatting geven van de tijd tot de volgende vlaag en geeft ook aan hoe sterk de vlaag is (of juist dat er even wat minder wind zal zijn).

Met deze informatie kunnen stuurman/vrouw en trimmer de boot optimaal blijven varen: bij toenemende wind, kan men iets afvallen en kan de trimmer de gennaker een klein beetje vieren. De toenemende wind leidt tot het ruimen van de schijnbare wind: de nieuwe wind komt iets ruimer in. Door een paar graden af te vallen én een klein beetje te vieren blijft de trim optimaal en wordt de inkomende vlaag omgezet in extra snelheid van de boot.

De helling als referentie

Een goede referentie tijdens het sturen en trimmen is de helling van de boot. Vaar je op een ruime koers zoals op dit filmpje, en komt er een vlaag in zal de helling van de boot toenemen. Door een paar graden af te vallen én de zeilen iets te vieren neemt de helling van de boot weer af en wordt de extra energie omgezet in voorwaartse snelheid.

Een goed team is in staat om te anticiperen op de verandering van de wind. Dus nét voordat de vlaag de zeilen raakt, worden deze al iets gevierd en valt de stuurman al iets af. Op deze manier ligt de boot exact op het juiste moment op de juiste koers met de juiste trim.

Hetzelfde geldt bij iets afnemende wind. Ook nu zal de helling van de boot verminderen en zal de relatief grote snelheid van de boot (bij verminderde windsnelheid) er toe leiden dat de schijnbare wind meer van voren (dus met een scherpere hoek) in komt. Om de helling van de boot en de trim van de zeilen ten opzichte van de windhoek gelijk te houden, zal de stuurman iets moeten oploeven en zullen de trimmers de zeilen iets moeten aantrekken.

Wie dit constante spel het beste beheerst, zal de hoogste gemiddelde snelheid op een bepaalde koers behalen.

Als je het leuk vindt om meer te leren over de zeiltrim lees dan vooral verder. Je vindt hier alles over grootzeil, fok/genua en spinnaker trimmen.

Lees verder: Zeiltrim: de complete gids >>